Μόνο από τη Ν.Δ. ψηφίστηκαν χθες το βράδυ οι αντιδραστικές αλλαγές στη διαδικασία ασύλου, την ώρα που η επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντούνια Μιγιάτοβιτς ζήτησε ουσιαστικά την απόσυρση του νομοσχεδίου του υπουργείου Μετανάστευσης επειδή δεν συμμορφώνεται με τις ελάχιστες εγγυήσεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού Δικαίου για τους πρόσφυγες.
Για την ακρίβεια η επίτροπος του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, στην έκθεσή της σημειώνει ότι «το ελληνικό κοινοβούλιο πρέπει να αναθεωρήσει τη νομοθετική πρόταση που βρίσκεται υπό συζήτηση, η οποία θα έθετε σοβαρά προσκόμματα στο έργο που επιτελούν ΜΚΟ στη θάλασσα, το οποίο σώζει ζωές, και στη δυνατότητά τους να παρακολουθούν για πιθανές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αιγαίο».
«Το άρθρο 40 του νομοσχεδίου απέλασης και επιστροφής εισάγει περιορισμούς και προϋποθέσεις στις δραστηριότητες της οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών σε τομείς αρμοδιότητας της ελληνικής ακτοφυλακής και η μη τήρηση αυτών θα υπόκειται σε βαριές κυρώσεις και πρόστιμα. Όπως σημειώνεται στην επιστολή του Επιτρόπου προς τις ελληνικές αρχές τον περασμένο Μάιο, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αναφορά και την τεκμηρίωση ανατροπών ή άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ως εκ τούτου, ανησυχεί για αυτή τη διάταξη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις δραστηριότητες των ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με άτομα που φθάνουν από τη θάλασσα και να υπονομεύσει σοβαρά τον αναγκαίο έλεγχο της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων της Ελληνικής Ακτοφυλακής με τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Επίτροπος λυπάται ιδιαίτερα για το ότι η εν λόγω διάταξη που προστέθηκε στο νομοσχέδιο για τις απελάσεις και τις επιστροφές μετά το κλείσιμο της περιόδου δημόσιας διαβούλευσης.
Προτρέπει τους Έλληνες νομοθέτες να απορρίψουν τους περιορισμούς που προβλέπονται στο άρθρο 40 του νομοσχεδίου για τις απελάσεις και τις επιστροφές και να αναγνωρίσουν το έργο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΜΚΟ που σώζουν ζωές στη θάλασσα σύμφωνα με το καθεστώς τους ως υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τη σύστασή της για το 2019 και την έκθεση παρακολούθησης του Μαρτίου 2021, η Επίτροπος καλεί όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, να συνεργαστούν εποικοδομητικά με ΜΚΟ για τη διασφάλιση της ζωής και των δικαιωμάτων των ανθρώπων που κινδυνεύουν στη θάλασσα προστατεύονται και δημιουργούν ένα περιβάλλον ευνοϊκό για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα πρέπει να απέχουν από την παρενόχληση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή την παρεμπόδιση του έργου τους, είτε μέσω νομοθετικών, δικαστικών ή διοικητικών μέσων.
Εκτός από τους περιορισμούς στις ΜΚΟ, η Επίτροπος λαμβάνει επίσης υπόψη το γεγονός ότι το νομοσχέδιο για τις εκτοπίσεις και τις επιστροφές έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στην κοινότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσον αφορά τον αντίκτυπό του, για παράδειγμα, στο δικαίωμα ασύλου, στην πρόληψη της επαναπροώθησης, διασφαλίσεις στις διαδικασίες επιστροφής και την πρόληψη της αυτόματης κράτησης μεγάλης κλίμακας.
«Με απογοήτευση μαθαίνω ότι τα σχόλια και οι συστάσεις των εθνικών δομών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των ΜΚΟ εμπειρογνωμόνων σχετικά με την έλλειψη επαρκών εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν ελήφθησαν υπόψη από τις ελληνικές αρχές. Καλώ τα μέλη του Κοινοβουλίου να αξιοποιήσουν αυτές τις συστάσεις για να διασφαλίσουν ότι το νομοσχέδιο, μόλις εγκριθεί, αντικατοπτρίζει πλήρως τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες».
Ο Νότης Μηταράκης, παρότι υποστήριξε ότι η κατάσταση στο προσφυγικό είναι σημαντικά βελτιωμένη και «διαχειρίσιμη», προώθησε περαιτέρω αυστηροποίηση του ήδη αυστηρού νομικού πλαισίου παραδεχόμενος ότι αυτό γίνεται υπό το φως της κρίσης στο Αφγανιστάν και των πιθανών νέων προσφυγικών ροών.
«Για να μπορέσει να υπάρχει μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, έτσι όπως τη φανταζόμαστε εμείς, σας λέμε ότι αυτά που φέρνετε θα τα πάρουμε πίσω, θα τα επαναδιατυπώσουμε, θα καταργήσουμε όταν θα έρθουμε» τόνισε ο Γιώργος Ψυχογιός κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην παρέμβαση της επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
«Είναι απαράδεκτα, εκθέτουν τη χώρα και θα καταδικαστούμε γι’ αυτό. Δεν μπορεί να έχει γκρίζες ζώνες και να αποκλείει και να δημιουργεί αόρατους ανθρώπους» υπογράμμισε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ στηλιτεύοντας την υπονόμευση της πρόσβασης των προσφύγων σε βασικά δικαιώματα.